Trybunał Konstytucyjny wypowie się na temat odpowiedzialności za długi byłego wspólnika w spółce osobowej

3.10.2017 r. Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym w sprawie zgodności art. 778¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 konstytucji.

Skargę konstytucyjną złożyła była wspólniczka spółki jawnej, która następnie została przekształcona w spółkę komandytowo-akcyjną.

Zobowiązanie powstało w czasie kiedy Skarżąca była wspólnikiem spółki jawnej.

Względem spółki jawnej wierzyciel złożył pozew, na skutek którego uzyskał nakaz zapłaty przeciwko dłużnej spółce jawnej. Pozew nie był skierowany przeciwko wspólnikom spółki jawnej.

Następnie wierzyciel wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom spółki jawnej na podstawie poniżej wskazanego artykułu kodeksu postępowania cywilnego:

Art. 778¹ Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna.

Sąd wydał klauzulę. Skarżąca o sprawie dowiedziała się w wyniku toczącego się względem niej postępowania egzekucyjnego.

Skarżąca złożyła skargę konstytucyjną powołując się na uniemożliwienie byłemu wspólnikowi spółki osobowej podniesienia zarzutów przeciwko roszczeniu wierzyciela spółki, powiązane z możliwością automatycznego nadania przeciwko temu wspólnikowi klauzuli wykonalności.

W ocenie Skarżącej stanowi to otwarte pogwałcenie konstytucyjnego prawa do sądu.

Jak zauważa Skarżąca wierzyciel ma możliwość dochodzenia swoich wierzytelności od byłych wspólników spółki jawnej, bez pozbawiania ich możliwości udziału w postępowaniu o zapłatę z uwagi na art. 31 par. 2 k.s.h., który pozwala na jednoczesne pozwanie spółki i jej wspólników (byłych i obecnych).

W ocenie Skarżącej wątpliwości konstytucyjne budzi fakt, że były wspólnik spółki osobowej ponosi odpowiedzialność za jej długi, pomimo że nie ma już możliwości ani jej reprezentowania, ani prowadzenia jej spraw i może nawet nie wiedzieć o toczącym się przeciwko tej spółce postępowaniu.

Nie ma zatem żadnej możliwości podjęcia obrony swoich interesów poprzez podniesienie zarzutów przeciwko dochodzonemu roszczeniu.

Uznanie niekonstytucyjności art. 778¹ k.p.c. oznaczałoby konieczność każdorazowego pozywania nie tylko spółki jawnej, ale także jej wspólników.

Orzeczenie jest istotne z punktu widzenia wierzycieli, którzy dochodzą swoich wierzytelności od spółek jawnych, a także sytuacji prawnej wspólników i niewątpliwie będzie miało wpływ na praktyki windykacyjne, dlatego z pewnością będę o nim informować na blogu.

Małgorzata Koczan
radca prawny

Photo by Mufid Majnun on Unsplash

***

Zawieszenie działalności spółki jawnej

Jeśli nie jesteś do końca przekonany ze swoimi wspólnikami, do tego, aby rozwiązać spółkę jawną, a potrzebujecie z różnych względów okresowej przerwy w aktywnym prowadzeniu działalności, jest alternatywa dla Ciebie i Twoich wspólników: można zawiesić działalność spółki jawnej [Czytaj dalej…]